ความแปรปรวนของปริมาณน้ำฝนและน้ำที่ไหลเข้าเขื่อน

เมื่อวิเคราะห์ปริมาณฝนที่ตกกับปริมาณน้ำที่ไหลเข้าเขื่อนเฉลี่ยในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา (2554-2563) ประเทศไทยมีฝนตกปีละประมาณ 769,303 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี คิดเป็นปริมาณน้ำท่าประมาณ 214,636 ล้านลูกบาศก์เมตร ซึ่งบางส่วนของน้ำท่าที่ไหลลงเขื่อนขนาดใหญ่มีอยู่ประมาณ 40,335 ล้านลูกบาศก์เมตร หรือประมาณ 5.2% ของฝนที่ตกเท่านั้น ทั้งนี้หากแจกแจงเป็นรายภาค ภาคเหนือมีน้ำไหลลงเขื่อน 6.7% ของปริมาณฝนที่ตก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 3.2% ภาคกลาง 14.9%

ภาคตะวันออก 2.0% และภาคใต้ 3.1% ทั้งนี้เขื่อนขนาดใหญ่ทั้งประเทศมีความจุรวมกันอยู่ที่ประมาณ 70,926 ล้านลูกบาศ์เมตร มีน้ำไหลลงเขื่อนเฉลี่ยปีละประมาณ 40,335 ล้านลูกบาศก์เมตร หรือมีน้ำไหลลงเขื่อนเพียง 57% ของความจุเขื่อนเท่านั้น นอกจากนี้ปริมาณฝนที่ตกและปริมาณน้ำที่ไหลลงเขื่อนมีความแปรปรวนค่อนข้างสูง ฝนตกไม่สม่ำเสมอ ผิดที่ผิดเวลา ทำให้ปริมาณน้ำที่ไหลลงเขื่อนขนาดใหญ่ที่เป็นโครงสร้างน้ำหลักของประเทศมีความแปรปรวนสูงตามไปด้วย ดังนั้นจึงมีความ

จำเป็นต้องพัฒนาและฟื้นฟูแหล่งกักเก็บน้ำอื่นให้สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อช่วยเสริมเขื่อนขนาดใหญ่ซึ่งเป็นโครงสร้างหลัก ไม่ว่าจะเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก แก้มลิง ห้วย หนอง คลอง บึง บ่อต่าง ๆ เพื่อช่วยรองรับน้ำฝนกรณีฝนตกผิดที่ รวมถึงยังสามารถช่วยลดน้ำหลากกรณีเกิดฝนตกหนักผิดปกติอีกด้วย รวมถึงเพื่อเป็นการเตรียมรับมือกับสถานการณ์ฝนที่อาจมีความแปรปรวนมากขึ้นในอนาคต


ภาค ปริมาณฝน
(ล้าน ลบ.ม.)
ปริมาณน้ำท่า
(ล้าน ลบ.ม.)
ความแปรปรวนสูงสุดของฝน ปริมาณน้ำไหลลงเขื่อน
(ล้าน ลบ.ม.)
ความจุรวมของเขื่อน
(ล้าน ลบ.ม.)
ปริมาณน้ำไหลลงเขื่อน
(ร้อยละของปริมาณฝน)
ความแปรปรวนสูงสุดของปริมาณน้ำไหลลงเขื่อน
เหนือ       195,657         49,110 38%                      13,131 24,825 6.71% 128%
ตะวันออกเฉียงเหนือ       232,413         46,250 22%                       7,355 8,368 3.16% 87%
กลางและตะวันตก         83,929         22,913 24%                      12,519 28,023 14.92% 61%
ตะวันออก         68,257         26,415 20%                       1,347 1,515 1.97% 52%
ใต้       194,102         77,447 28%                       5,984 8,194 3.08% 38%
ค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ       769,303       214,636 23%                      40,335 70,926 5.24% 79%