ความแปรปรวนของปริมาณน้ำฝนและน้ำที่ไหลเข้าเขื่อน

เมื่อวิเคราะห์ปริมาณฝนที่ตกกับปริมาณน้ำที่ไหลเข้าเขื่อนเฉลี่ยในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา (2555-2564) ประเทศไทยมีฝนตกปีละประมาณ 757,747 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี คิดเป็นปริมาณน้ำท่าประมาณ 211,411 ล้านลูกบาศก์เมตร โดยน้ำท่าบางส่วนได้ไหลลงเขื่อนขนาดใหญ่เฉลี่ยปีละประมาณ 37,750 ล้านลูกบาศก์เมตร หรือประมาณ 4.98% ของฝนที่ตกเท่านั้น ทั้งนี้หากแจกแจงเป็นรายภาค ภาคเหนือมีน้ำไหลลงเขื่อน 5.9% ของปริมาณฝนที่ตก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 3.0% ภาคกลาง 14.6% ภาค

ตะวันออก 2.0% และภาคใต้ 3.1% ทั้งนี้เขื่อนขนาดใหญ่ทั้งประเทศมีความจุรวมกันอยู่ที่ประมาณ 70,926 ล้านลูกบาศ์เมตร มีน้ำไหลลงเขื่อนเฉลี่ยปีละประมาณ 37,750 ล้านลูกบาศก์เมตร หรือมีน้ำไหลลงเขื่อนเพียง 53% ของความจุเขื่อนเท่านั้น นอกจากนี้ปริมาณฝนที่ตกและปริมาณน้ำที่ไหลลงเขื่อนมีความแปรปรวนค่อนข้างสูง ฝนตกไม่สม่ำเสมอ ผิดที่ผิดเวลา ทำให้ปริมาณน้ำที่ไหลลงเขื่อนขนาดใหญ่ที่เป็นโครงสร้างน้ำหลักของประเทศมีความแปรปรวนสูงตามไปด้วย ดังนั้นจึงมีความ

จำเป็นต้องพัฒนาและฟื้นฟูแหล่งกักเก็บน้ำอื่นให้สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อช่วยเสริมเขื่อนขนาดใหญ่ซึ่งเป็นโครงสร้างหลัก ไม่ว่าจะเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก แก้มลิง ห้วย หนอง คลอง บึง บ่อต่าง ๆ เพื่อช่วยรองรับน้ำฝนกรณีฝนตกผิดที่ รวมถึงยังสามารถช่วยลดน้ำหลากกรณีเกิดฝนตกหนักผิดปกติอีกด้วย รวมถึงเพื่อเป็นการเตรียมรับมือกับสถานการณ์ฝนที่อาจมีความแปรปรวนมากขึ้นในอนาคต


ภาค ปริมาณฝน
(ล้าน ลบ.ม.)
ปริมาณน้ำท่า
(ล้าน ลบ.ม.)
ความแปรปรวนสูงสุดของฝน ปริมาณน้ำไหลลงเขื่อน
(ล้าน ลบ.ม.)
ความจุรวมของเขื่อน
(ล้าน ลบ.ม.)
ปริมาณน้ำไหลลงเขื่อน
(ร้อยละของปริมาณฝน)
ความแปรปรวนสูงสุดของปริมาณน้ำไหลลงเขื่อน
เหนือ 189,705 47,616 26% 11,241 24,825 5.93% 51%
ตะวันออกเฉียงเหนือ 229,183 45,607 24% 6,852 8,368 2.99% 100%
กลางและตะวันตก 84,137 22,969 24% 12,245 28,023 14.55% 44%
ตะวันออก 68,831 26,638 19% 1,339 1,515 1.95% 53%
ใต้ 192,435 76,782 29% 6,046 8,194 3.14% 36%
ค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ 757,747 211,411 25% 37,750 70,926 4.98% 40%